روند شهرنشینی در ایران

نویسندگان

الهام فتحی

سازمان مرکز آمار ایران

چکیده

شهر و شهرنشینی دارای تاریخچه ای بسیار قدیمی است و بیش از پنج هزار سال قدمت دارد. تا سال ۱۹۰۰ میلادی از هر ۸ نفر، فقط یکی در مناطق شهری زندگی می کرد. اما در حال حاضر نیمی از جمعیت جهان شهرنشین (۵۴ درصد) می باشند. در سطح جهانی تا سال۲۰۵۰ از هر ۱۰ نفر ۷ نفر ساکن شهرها خواهند شد. یعنی از مجموع ۹٫۵ میلیارد جمعیت جهان در سال۲۰۵۰ میلادی، بیش از ۶٫۳ میلیارد نفر ساکن شهرها خواهند شد. درحالی که اکنون جمعیت شهرها بیش از ۳٫۹ میلیارد نفر است. به علت توسعه ی صنعت در کشورهای غربی افزایش جمعیت شهرهای آن ها قابل توجیه است اما مهاجرت از روستا به شهر در کشورهای در حال توسعه یکی از چالش های موجود این کشورها محسوب می شود. بر اساس مطالعه ای که توسط یکی از مراکز پژوهشی فرانسه انجام شد تأکید شد که گرایش به سکونت در شهرهای قاره های آفریقا و آسیا روز به روز درحال افزایش است و تا سال ۲۰۳۰ بزرگ ترین شهرهای جهان از آن آسیا و آفریقا خواهد بود.(شکورپور، ۱۳۸۶) ایران نیز دارای سابقه ای دیرین در تاریخ شهرنشینی است. سابقه ی سرشماری عمومی نفوس و مسکن در ایران مربوط به سال های ۱۳۳۵، ۱۳۴۵، ۱۳۵۵، ۱۳۶۵، ۱۳۷۵، ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ می شود. بنا بر این اولین آمار رسمی از تعداد جمعیت شهری مربوط به سال ۱۳۳۵ می شود. لذا در این مختصر روند شهر نشینی در کشور از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰ بررسی می شود. داده های سرشماری های عمومی نفوس و مسکن نشان می دهد، در نیم قرن اخیر روند شهرنشینی در ایران سیر صعودی داشته است. در سال ۱۳۹۰ جمعیت شهری ایران از مرز دو سوم کل جمعیت کشور فراتر رفت. انتظار می رود روند شهرنشینی در ایران همچنان به سیر صعودی خود ادامه داده و در سال ۱۴۳۰ به حدود ۸۵ درصد برسد. به نظر می رسد در صورت اجرای سیاست های افزایشی جمعیت، تمرکز جمعیت در مناطق شهری پُرجمعیت به ویژه تهران و سایر کلان شهرها بیش از پیش خواهد شد. بدیهی است رشد سریع جمعیت شهری به ویژه در کلان شهرها به همراه عدم برنامه ریزی و فراهم نمودن زیر ساخت های لازم، سبب آسیب های جدی و متعدد اقتصادی و اجتماعی در مناطق شهری خواهد شد. بنا بر این مناسب است اکثر برنامه ریزی های کلان کشور با هدف جلوگیری از رشد بی رویه ی کلان شهرها از جمله شهر تهران صورت پذیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روند شهرنشینی، مسئله شهرهای بزرگ

مطالعة رشد و سطح شهرنشینی، منعکس کنندة این واقعیت است که رشد جمعیت شهری به سرعت در حال افزایش است و این افزایش رشد جمعیت، بیشتر متوجه شهرهای بزرگ می باشد. در کشورهای در حال توسعه با الگوی اولیة رشد شهرنشینی، بیشترین رشد مربوط به بزرگترین شهر است. این پدیده مشکلات اقتصادی و اجتماعی زیادی را به همراه دارد که در این مقاله مورد بحث قرار می گیرد. چگونگی روند شهرنشینی در سیاستگزاریهای شهری و منطقه ای...

متن کامل

روند شهرنشینی در گیلان

حل معضلات و مشکلات جوامع شهری ایران را باید در شناخت تحولات اقتصادی - اجتم پس از مشروطیت و همچنین در شناخت منطقه ای که جوامع شهری بدان وابسته است جستجو نمود.مساعی لازم برای شناخت موارد فوق می تواند به کشف قانونمندیهای شهرنشینی در منطقه مذکور گردیده و نهایتا" هدایت و طراحی محیط شهری آینده را رهنمون گردد.موضوع رساله حاضر در واقع تحقق چنین هدفی را پی می گیرد.که در دوازده فصل تحت عناوین ذیل تنظیم گ...

روند تحولات شهرنشینی در ادوار تاریخی

ظهور شهر به عنوان یک پدیده سازمان یافته اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مشروط به فراهم شدن شرایط ومقدماتی است که در حدود ده هزار سال پیش و مقارن با دوران نوسنگی و آشنایی انسا ن ها با کشاورزی و به تبع آنکند شدن آهنگ کوچ و نیمه یکجانشینی انسان ها همراه بود . سکونتگاه هایی که در زمین های حاصلخیز کشاورزی ودر بستر رودخانه ها به وجود آمدند، اولین سکونتگاه های انسانی به شمار می آیند که به تدریج تبدیل به روست...

متن کامل

روند شهرنشینی، مسئله شهرهای بزرگ

مطالعة رشد و سطح شهرنشینی، منعکس کنندة این واقعیت است که رشد جمعیت شهری به سرعت در حال افزایش است و این افزایش رشد جمعیت، بیشتر متوجه شهرهای بزرگ می باشد. در کشورهای در حال توسعه با الگوی اولیة رشد شهرنشینی، بیشترین رشد مربوط به بزرگترین شهر است. این پدیده مشکلات اقتصادی و اجتماعی زیادی را به همراه دارد که در این مقاله مورد بحث قرار می گیرد. چگونگی روند شهرنشینی در سیاستگزاریهای شهری و منطقه ای...

متن کامل

تحلیلی تطبیقی از پیوند توسعه یافتگی و روند گسترش نظام شهرنشینی در ایران و جهان

فرایند شهرنشینی در مناطق مختلف جهان از ابعاد و زوایای گوناگون موردبحث و بررسی قرارگرفته است. یکی از این ابعاد مبحث توسعه است که نظرو توجه بسیاری از محققان عرصه شهر را به خود جلب نموده است.در این راستا تلاش‌های صورت گرفته در جهت بررسی پیوند میان توسعه‌یافتگی با فرایند شهرنشینی کشورها را می‌توان در ارزیابی میزان سلامت یا عدم سلامت روند تحولات نظام اجتماعی- اقتصادی یک جامعه ردیابی کرد. بدین نحو که...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
آمار (دوماهنامه ی تحلیلی - پژوهشی)

جلد ۳، شماره ۲، صفحات ۸-۱۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023